Geneza i tempo rozwoju wąwozów miejskich - przykłady z Afryki

Mamy przyjemność poinformować, że w czasopiśmie CATENA został opublikowany artykuł dotyczący genezy i monitoringu wąwozów miejskich badanych na terenie Demokratycznej Republiki Konga. Współautorem tej publikacji jest prof. dr Jean Poesen z Katedry Geologii, Gleboznawstwa i Geoinformacji UMCS.

 

Ilombe Mawe G., Lutete Landu E., Makanzu Imwangana F., Hubert A., Dille A., Bielders C. L., Poesen J., Dewitte O., Vanmaercke M., 2024. What controls the expansion of urban gullies in tropical environments? Lessons learned from contrasting cities in D.R. Congo. Catena, 241, 108055. https://doi.org/10.1016/j.catena.2024.108055

Wąwozy miejskie (UGs) są coraz większym problemem w wielu miastach tropikalnych na Globalnym Południu. Badanie zagrożeń geo-hydrologicznych wymaga dobrego zrozumienia tempa i czynników kontrolujących te procesy. Dlatego autorzy znadali tempo ekspansji reprezentatywnej próbki UG w Kinszasie (n = 17) i Bukavu (n = 29), dwóch kontrastujących miastach w Demokratycznej Republice Konga. Zrekonstruowano długoterminowe (10–17 lat) tempo ekspansji, dokonując rozróżnienia między cofaniem się czoła a rozszerzaniem bocznych ścian, oraz przeanalizowano czynniki środowiskowe, które mogą wyjaśniać to tempo. Całkowite tempo waha się od 12,6 do 863 m2 rocznie. Większość zmian zachodzi poprzez rozszerzanie bocznych ścian. W Kinszasie, które charakteryzuje się głównie piaszczystymi glebami, kontrasty w tempie ekspansji są głównie skorelowane z cechami obszaru odprowadzania wód z górnych partii wąwozów. Szczególnie gęstość dróg i hipotetyczny wskaźnik spływu (łączący obszar odprowadzenia wód, użytkowanie terenu i cechy gleby) wyjaśniają znaczącą część obserwowanych różnic. W Bukavu takie tendencje są mniej widoczne. Jest to prawdopodobnie spowodowane gliniastą naturą gleb, które oferują większy opór przeciwko erozji wąwozowej, co skutkuje ogólnie mniejszymi i mniej aktywnymi UG. Ponadto już niskie wskaźniki infiltracji tych gleb prawdopodobnie sprawiają, że względny wpływ urbanizacji na spływ jest mniejszy. Otrzymane wyniki wskazują również, że UG zlokalizowane w niedawnych osunięciach gruntu mają wyższe tempo ekspansji wąwozów. Mechanizmy za tym stojące pozostają słabo zrozumiałe. Ogólnie rzecz biorąc, publikacja ta otwiera obiecujące perspektywy dla modelowania i przewidywania tempa ekspansji wąwozów w środowiskach miejskich, ale może również przyczynić się bardziej skutecznych działań na rzecz stabilizacji tych form.

Bezpośredni link do ww. publikacji

Wykaz publikacji pracowników INoZiŚ UMCS

    Aktualności

    Data dodania
    7 maja 2024